Podstawowe komendy Linux.
Poruszanie się po katalogach:
cd /home - (/home – katalog) komenda ta służy do "wejścia" do danego katalogu. W tym przykładzie do katalogu /home.
cd ~ - przenosi do katalogu domowego użytkownika
cd .. - cofamy się o jeden katalog wyżej,
dir – wyświetla nam zawartość katalogu
ls - wyświetla nam zawartość katalogu lub czytelniej ls -l
Tworzenie, edycja i kasowanie plików / folderów:
mkdir <nazwa> – tworzymy katalog.
rm <nazwa> – usuwamy plik.
rm -rf <nazwa> lub rmdir– usuwamy katalog.
cp <nazwa> <nowy-plik> – kopiujemy plik.
mv <nazwa> <nowy-folder> – przenosimy plik (może również służyć do zmiany nazwy).
touch – tworzymy nowy plik tekstowy.
Prawa do plików:
chmod xxx <plik> (xxx – cyfry) – zmiana praw do plików/katalogów (przykłady na końcu artykułu).
chown <user> <plik> – zmiana właściciela pliku / katalogu
chgrp <grupa> <plik> – zmiana grupy pliku / katalogu
Ciekawostki:
chmod 777 * - *-zastępuje nazwę pliku. Oznacza że komenda zostanie użyta dla wszystkich plików w danym katalogu. chmod 777 *plik – komenda ta zastosuje się dla wszystkich plików / katalogów, których nazwa kończy się na "plik". Początkowy człon nazwy może być dowolny. Można również stosować to do formatów plików. Np. *.zip, *.sql, *.rar. chown test katalog -R – komenda ta zmieni właściciela katalogu "katalog" wraz z jego zawartością na użytkownika test.
Tworzenie, edycja, kasowanie użytkowników:
adduser <nazwa> – tworzenie użytkownika.
useradd <nazwa> – tworzenie użytkownika.
userdel <nazwa> – kasowanie użytkownika.
passwd <nazwa> – zmiana hasła użytkownika.
groupadd <nazwa> – tworzenie grupy dla użytkowników.
groupdel <nazwa> – kasowanie grupy dla użytkowników.
who – sprawdzamy kto jest zalogowany
whoami – sprawdzamy na jakie konto jesteśmy zalogowani
su <nazwa-usera> – zmiana użytkownika
logout – wylogowujemy się
Inne komendy:
shutdown – wyłączanie systemu
reboot – restart systemu
Aktualizacja systemu:
Debian / Ubuntu: apt-get update
apt-get upgrade lub sudo apt-get update
sudo apt-get upgrade
CentOS: yum update
Instalacja programów
Instalacja programów Debian/Ubuntu:
apt-get install <nazwa-programu>
sudo apt-get install <nazwa-programu>
Instalacja programów CentOS:
yum install <nazwa-programu>
Kasowanie programów Debian/Ubuntu:
apt-get remove <nazwa-programu>
sudo apt-get remove <nazwa-programu>
Kasowanie programów CentOS: yum remove <nazwa-programu>
Podstawowe monitorowanie pracy serwera:
Niektóre pakiety mogą wymagać uprzedniej instalacji.
top – program który pokaże nam zużycie procesora, pamięci ram oraz ilość procesów. Można również wyśledzić który proces pochłania nam najwięcej zasobów.
htop – nakładka graficzna na program top. Znacznie wygodniejszy w korzystaniu od programu top.
df -h – komenda ta pokaże nam ilość użytego/wolnego miejsca na dyskach.
du -h /katalog – komenda podsumuje nam ile zajmuje dany katalog
vmstat – użycie pamięci, iowait, cpu
vnstat – program do monitorowania ruchu sieciowego
Diagnostyka:
ping – program, którym testujemy czas odpowiedzi serwera. Pozwala zdiagnozowa ć problemy z hostami, czasem odpowiedzi czy nawet statusem serwera.
traceroute – tym programem testujemy "ścieżkę" do serwera. Pozwoli zdiagnozować problemy "na trasie" do serwera.
mtr – jest to program bardzo podobny do tracerouter / tracert. Program cechuje się tym że pokazuje prócz ścieżki do serwera ilość pakietów oraz gdzie są wytracane (czy po drodze czy na serwerze końcowym)
whois– aplikacja ta pozwala nam uzyskać iformacje m.in. O serwerach DNS domeny, firmie która jest zarejestrowana oraz o firmie która jest właścicielem danego adresu IP.
Polecamy również artykuł na naszym blogu: